Elke dag komt een aantal kinderen van de school langs om gedag te zeggen, te kijken wat je aan het doen bent, of hopende op een koekje. Zo ook Lydia, bevriend met ons buurmeisje Gertruda. Samen met hun vriendinnen stonden ze ons op een rijtje te bekijken. Er is moeilijk met hen te communiceren, omdat we nog niet echt gevorderd 'Luganda' (een van de ongeveer 30 talen in Oeganda) spreken. Maar toen ik naar een wond op Lydia\'s voet wees met een uiterst vragend gezicht, was dit duidelijk genoeg voor haar vriendinnen om op haar hak te wijzen: een grote open wond, waarin de vliegen feest vierden. Voor nadere informatie haalden we onze buurvrouw Betty erbij. Zij gaf aan dat de wonden zijn ontstaan door een huidinfectie door slechte hygiene. Het komt hier veel vaker voor. Mensen wassen zich praktisch niet, en de meeste kinderen lopen dan ook rond met schurft en huidaandoeningen.
Lydia had zichtbaar pijn, ze probeerde de steeds terugkerende vliegen weg te jagen en verborg haar voeten onder haar rok. Via Betty vroegen we of ze met ons mee wou naar de dokter; hier moest toch wat aan gebeuren? Het kind loopt notabene per dag 10 km op blote voeten naar school en ook weer 10 km op blote voeten terug! Hoe dichter we met Lydia en Sleevia (een van de juffen van de school) bij de dokter kwamen, hoe banger ze werd. Niet onterecht; bij de 'clinic' (een hut in het dorp), werd ze over het been van Sleevia gelegd en werden de wonden schoon gemaakt. Ze schreeuwde het uit. Om de aandacht van -de mzungu\'s met het schreeuwende kind- af te leiden, haalden Natalie en ik wat te drinken en een koek voor het patientje, en een paar slippers. Lydia kreeg nog een injectie in haar bil en er werd gezegd dat ze de komende drie dagen voor behandeling terug moest komen. Totale kosten: 10 euro. Nog banger dan voor de dokter was Lydia nu echter voor haar oma, bij wie ze woont. Omdat ze zo laat thuis zou komen, zou ze wellicht geslagen worden. Om het zekere voor het onzekere te nemen, besloten we haar per brommer thuis te brengen. Samen met Sleevia en een andere juf, Harriet, die zich ook aangesloten had. Natalie, ik en bestuurder op de ene brommer, en Lydia, Sleevia, Harriet en bestuurder op de andere brommer. Na een tocht door de jungle arriveerden we bij oma thuis (Lydia\'s moeder is overleden en voor oma is een hulpje wel handig). Oma was dankbaar. Sleevia vertaalde de feiten. Ook gaf Sleevia aan dat het wellicht raadzaam is om ook wat aan de tenen van de man op het terrein te doen. Ons oog was al gevallen op de oude man, met teennagels van 4 cm en 'jiggers' (soort larven) in zijn tenen. De reden dat hij van die weerzinwekkende teennagels heeft, is volgens de vrouw dat ze te hard zijn geworden om met een scheermesje af te snijden. En geld voor iets anders dan een scheermes...dat is er niet.
De man, Yowano, bleek vroeger een werknemer van de familie te zijn geweest. Nu is hij te oud om te werken, maar heeft hij geen geld om terug te gaan naar zijn geboortedorp ver hier vandaan. Hij spreekt niet eens goed de taal van hier! Toen oma in het weekend volgens afspraak te voet met Lydia naar de kliniek hier kwam (petje af!), hebben we haar een schaar mee gegeven om aan de slag te gaan met de 'guinnessbookofrecorsteennagels' van Yowano. Toen we een paar dagen later weer bij Yowano, Lydia en oma arriveerden, bleken ze hun werk te hebben gedaan. Maar nu de nagels gekortwiekt waren, waren de gangen die de jiggers in iemands huid graven, nog beter te zien. In de stad zijn we op zoek gegaan naar medicijnen. Wat blijkt? Die bestaan niet! Jiggers is een groot probleem in Oeganda, maar er is alleen een anti-insecticide verkrijgbaar om het probleem aan te pakken. Daarmee zijn we toch maar aan de slag gegaan. En Yowano is dankbaar. Yowano zegt: God bestaat dus toch nog! Yowano blijkt acht-en-tachtig jaar oud te zijn! En dus besluiten we dat er grote haast is, om zijn enige zoon in zijn geboortedorp op te zoeken, en Yowano 'naar huis' te brengen. Een clan-lid, Simon, die toevallig in de buurt vanYowano en oma woont, helpt ons hierbij. We geven hem beltegoed en hij doet zijn best om familie van onze lieve opa op te sporen. Tot nu toe zijn er bekenden gevonden, maar de zoon (inmiddels ook bejaard) blijft spoorloos. We houden hoop en dit is het meest zichtbaar in de ogen van Yowano. Hij straalt!

De voeten van Lydia zijn inmiddels helemaal hersteld. Een klein succesje dus, hoewel het probleem de wereld niet uit is. Geld voor zeep is er bij Lydia nog steeds niet, dus de oorzaak is niet weg genomen. We hebben oma gevraagd om naar de meetingen van het Lejofonds (geitenproject) te komen. Wellicht kan zij daarbij betrokken worden en kan ze er inkomsten uit halen. Maar ook de andere kinderen die we zien hebben vieze voeten. Blote voeten, die elke dag kilometers lopen. Ons idee om slippers te sponsoren haalt niks uit. Overal krijgen we te horen dat slippers niet getolereerd worden op de school. Ookal hebben verschillende kinderen thuis gewoon slippers! Maar alleen schoenen of blote voeten zijn toegestaan, ondanks alle problemen die hierdoor veroorzaakt worden. Schoenen zijn immers voor de meerderheid te duur. Navraag bij meneer Stephen, de directeur van de school, zorgt voor nog meer vraagtekens. Hij zegt namelijk dat het bij de wet verboden is om slippers op school te dragen; dit zou de dresscode zijn. Nu weet ik al langer dat de regering er hier meerdere vreemde ideeen op na houdt, maar dit is toch weer te gek. Weer in gesprek met Stephen. Hij draait al een beetje bij. Wie weet....?

Nou, wat een zweetvoetenverhaal! Dat is (gelukkig) niet het enige waar we ons mee bezig houden. We hebben de Bisshop West School for the Deaf bezocht. Een school voor doven, maar ook kinderen met een handicap kunnen er terecht. Een bron van geluk voor de kinderen die er naartoe kunnen en een sprankje hoop voor Oeganda. De kinderen leren er buiten de normale lessen ook koken, matten vlechten, schoenen maken, enzovoort. Op deze manier kunnen ze zich wellicht staande houden in een wereld die soms geen plaats lijkt te hebben voor mensen die 'anders' zijn. Hopelijk is het zelfs een optie voor ons vriendje Bashal in de toekomst?

Ook hier in het dorp maken we steeds meer vriendjes. Vorige week zijn we met een aantal leerkrachten en de buurvrouw naar een optreden in de straat geweest. Ze waren door het dolle heen, want zelf konden ze het zich niet veroorloven om er naartoe te gaan. En toen de mzungu\'s een voor een het podium op werden getrokken, was natuurlijk het hele dorp door het dolle heen. En hier is het ons kent ons! Dus werden we nog vaak aangesproken over ons 'debuut'. Zelfs na Natalie\'s nachtelijke voedselvergiftiging (die tot in de verre omstreken te horen was en door onze guard uitgebreid toegelicht werd op school), en glijpartij in de modder werden we van alle kanten aangesproken. Onze buren hebben al meerdere keren een feestmaal voor ons gekookt. Dapper eten we dan alles op en drinken we zelfs een glaasje sloot-sap. Tot nu toe hebben deze diners gelukkig niet voor buikproblemen gezorgd! Echt heel leuk dat de mensen onze aanwezigheid hier echt waarderen.

Ik zelf kan de aanwezigheid van mzungu\'s zeker niet altijd waarderen. Sterker nog, ik heb me deze week verschrikkelijk boos gemaakt. Simon, het clan-lid van Yowano, bleek op het terrein te wonen van een Engelse piloot. Hij wou ons graag een rondleiding geven door de tuin van deze man. Alsof men zich in Oeganda in een paradijs waant! Een enorme tuin, die bijgehouden wordt door 17 (!!) werknemers. Een huis met keuken, logeerkamers, gebedsruimte, zonnepanelen en watervoorzieningen (zelfs om de tuin te sproeien!!!!). De werknemers wonen met hun gezin op een afgescheiden stuk van het terrein, in... hutten. Met hongerbuiken. En de Engelsman? Hij beschouwt het paradijs als vakantiehuis en bezoekt het welgeteld twee weken per jaar. Voor de rest is de villa onbewoond. Ik schaam me voor mijn mede-Europeanen die deze prachtige mensen zo uitbuiten, voor hun eigen plezier.

Zelf hebben we deze maand heel anders doorgebracht dan deze vervelende Engelsman. Ons verblijf zonder wc, stromend water en stroom zit er alweer bijna op. Ons is duidelijk geworden hoe moeilijk het leven voor de mensen hier is. En vaak ook hoe uitzichtloos. Mensen nemen het leven zoals het hun is gegeven. Landelijk wordt de kinderen voor het schoolexamen een vraag gesteld: wie heeft de aarde geschapen? En dat is in hun ogen niet de oerknal, maar die meneer daarboven. Als dat inderdaad zo is, wil ik hem graag vragen wat meer op de mensen hier te passen. Bij deze.

Hopelijk gaat met jullie alles goed!

Heel veel liefs,

Diede